امروزه با پیشرفت هرچه سریع تر تکنولوژی، شاهد نوآوری های زیادی در حوزه رباتیک هستیم. از جمله پیشرفت های این علم میتوان به پیشروی در زمینه های پزشکی، کشاورزی، صنعت غذایی، آموزش، صنعت دفاعی و … اشاره کرد. لازم بذکر است که علم رباتیک نسبت به حوزه سرگرمی نیز بی اعتنا نبوده و پژوهش های فراوانی در این زمینه انجام شده که به نتایج فوق العاده ای نیز بدل گردیده است. در ادامه پس از ارائه تعریفی کوتاه از رباتیک، برخی از این نتایج چشمگیر را مورد بررسی قرار میدهیم.
رباتیک چیست؟
در اصل رباتیک به شاخه ای از مهندسی گفته میشود که شامل مفهوم سازی، طراحی و نهایتا ساخت ربات ها میشود. این شاخه از علم با برخی رشته ها از جمله الکترونیک، کامپیوتر، هوش مصنوعی، فناوری نانو و مکاترونیک همپوشانی دارد. بنا بر گفته اسحاق آسیموف نویسنده سرشناس داستان های علمی، ربات ها و ماشین های هوشمند با رعایت سه اصل کلی باید ساخته شوند، این سه اصل را در ادامه می بینید:
1. ربات ها هرگز نباید به انسان آسیب برسانند.
2. ربات ها باید بدون تخطی از قانون شماره 1 دستورالعمل هایی که انسان ها برای آنها تعیین میکنند را رعایت كنند.
3. ربات ها باید بدون نقض دو قانون قبلی، از خود محافظت کنند.
با توسکانیک همراه باشید تا در ادامه به تاریخچه و کاربرد رباتیک سرگرمی بپردازیم.
تاریخچه رباتیک سرگرمی
اصطلاح رباتیک سرگرمی (Entertainment Robotics) به دانش گسترده ای اشاره دارد که از تلفیق روش های مدرن هوش مصنوعی، فناوری هوشمند و دانش عمیق رباتیک ساخته میشود، در اوایل سال 1999 با ساخت رباتی به نام ALBO توسط شرکت سونی، مورد استفاده قرار گرفت. همانطور که از نامشان هم مشخص است، ربات های سرگرمی برای انجام کار ها و یا تولید محصول یا خدمتی ساخته نمیشوند بلکه هدف از ساخت این ربات ها ایجاد سرگرمی و لذت بردن از آنهاست.
کاربرد رباتیک سرگرمی
رباتیک سرگرمی با اینکه گران قیمت بوده و ربات هایی که در این زمینه ساخته میشوند به قیمت بالایی به فروش میروند اما با این وجود طرفداران زیادی دارند. شهربازی ها از معروف ترین این طرفداران هستند، در زمینه های تجاری، هنری و رسانه، اسباب بازی فروشی و … نیز توجه زیادی به این حوزه نشان داده شده است.
برای محیط های تجاری میتوان ادعا کرد که رباتیک سرگرمی با ساختن محیط های جذاب، این مکان ها را از کسالت و خستگی بیرون کشیده و انگیزه افراد را برای کار کردن و مطمئنا انگیزه مشتریان برای خرید را بالا برده است. همچنین ربات های سرگرمی در زمینه هنرهای رسانه ای نیز دیده می شوند که در آن هنرمند از فناوری های پیشرفته ای همچون محرک ها و سنسور ها برای ایفای هرچه بهتر نقش خود بهره میبرد.لازم بذکر است که از ربات های سرگرم کننده که تولید انبوه دارند و نسبتاً ارزان قیمت هستند نیز به عنوان اسباب بازی های مکانیکی استفاده می شود.
شرکت های سازنده ربات های سرگرمی بر این باور هستند که محصولات باید یکپارچه سازی متعادلی از اصول آموزشی و مؤلفه های فیزیکی را به منظور ایجاد هیجان و سرگرمی دربر گیرند. همچنین این شرکت ها با سرمایه گذاری های گسترده در سیستم های تطبیقی و هوش مصنوعی مدرن (به عنوان مثال شبکه های عصبی مصنوعی، سیستم های مبتنی بر رفتار، محاسبه تکاملی)، سعی در تولید محصولات منحصر به فردی دارند.
محبوبیت رباتیک سرگرمی بین افراد
علی رغم اینکه مدت زمان نسبتا طولانی از ساخت اولین ربات سرگرمی گذشته است اما مردم همچنان مجذوب رباتیک سرگرمی هستند و این باعث کاربردهای فزاینده از رباتیک سرگرمی چه در فیلم ها، پارک های تفریحی و یا حتی خانه ها شده است.
تماشای یک شیء بی جان مکانیکی در نمایشگاه، مانورهایی توسط این شئ به تصویر گذاشته میشود، میتواند هیجان انگیز باشد. علت اصلی این جذابیت شبیه بودن حرکات ربات ها به انسان ها است، دیدن جسمی که کارهایی را انجام میدهد که مخصوص انسان است و حتی انجام کارهایی که بلکه انسان قادر به انجام آنها نیست، باعث سرگرمی افراد و تاثیرگذار بودن ربات ها میشود. بنابراین افزایش توجه وعلاقه روزافزون به رباتیک سرگرمی چه از نظر سرگرمی و چه از نظر عملکردی جای تعجب ندارد.
برنامه های کاربردی رباتیک در سرگرمی
جاذبه های جمعیت:
معمولا پارک و شهربازی ها که توسط خانواده ها مورد بازدید قرار می گیرند، دارای ربات هایی هستند که در محل، در حال گشت زنی بوده و با هدف جذب و سرگرمی میهمانان مورداستفاده قرار میگیرند. برخی از پارک های مخصوص مثل دیزنی لند کالیفرنیا، برای سرگرمی بازدید کنندگان از پارک، در حال آزمایش ربات های خودگردان بوده و تا به الان از میهمانان بازخوردهای مثبتی گرفته است.
موجودات رباتیک موجود در پارک ها یکی از راه های عالی برای نگه داشتن بازدید کنندگان در هنگام دیدار از جاذبه های پارک است. بعلاوه این ربات ها درنهایت می-توانند با ربات های پیشرفته تر و عاطفی باهوش اجتماعی که قادر به برقرای ارتباط با انسان ها و همچنین سایر ربات ها هستند، جایگزین شوند.
بازوهای رباتیک سرگرم کننده:
اگرچه بازوهای رباتیک در ابتدا برای اتوماسیون فرایندهای صنعتی ساخته شده بودند اما به صورت تفریحی به یک بخش استاندارد از سرگرمی های مردم تبدیل شده اند. دوچرخه سواری از جذابیت های رایج در پارک های تفریحی است و استفاده از رباتیک در این حیطه باعث می شود که بازدید کنندگان پارک بطور غیرقابل پیش بینی هیجان زده شوند. در سواری های سرگرم کننده رباتیکی میتوان از طیف گسترده ای از مانورها استفاده کرد، البته این کار همیشه با در نظر گرفتن درجه بالایی از ایمنی صورت میگیرد. این تجربه ها با اینکه برای کودکان و نوجوانان و حتی برای بزرگسالان تجربه خوب و هیجان انگیزی را رقم میزنند اما در عین حال میتوانند مهیب و ترساننده نیز باشند و آدرنالین زیادی برای آنها تولید کنند.
برنامه های زنده:
نمایش های زنده مانند کنسرت ها و فستیوال های موسیقی که از محبوب ترین اشکال سرگرمی هستند و درآمدهای زیادی ایجاد می کنند. مخصوصا فستیوال ها و کارناوال های موسیقی در حال تبدیل شدن به تجربیاتی کاملاً متفاوت هستند که این اتفاق با استفاده از رباتیک سرگرمی هیجانی دوچندان به خود میگیرد و تماشاگران را مجذوب خود میکند. در کنسرت ها و برنامه های زنده موسیقی با نور و سایر هنرهای تجسمی همراه است. امروزه در نمایش های موسیقی، ابزارآلات الکترونیکی که جزئی از عناصر رباتیک بحساب می آید برای کنترل چراغ ها و تصاویری که در صحنه نمایش داده میشود، مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین برخی هنرمندان و گروه های الکترونیکی نیز وجود دارد که صحنه های خود را با رباتیک به تماشاگران ارائه میدهند و برای آنها تصاویر به یاد ماندنی خلق میکنند.
بدلکاری:
بدلکاری های رباتیک که می توانند مانع اتفاقات خطرناک شوند، به فیلمسازان این امکان را می دهند تا بدون هیچ گونه آسیب دیدگی برای بازیگران، صحنه های اکشن واقعی را در طی فیلمبرداری ثبت کنند. ربات های انسان نما یا ربات هایی که از راه دور کنترل می شوند، همچنین ربات هایی که از قبل برنامه ریزی میشوند تا بتوانند مانند انسانهای واقعی، حرکات اکشن را انجام دهند، در این زمینه مورد استفاده قرار میگیرند. سازندگان فیلم همچنین می توانند از این ربات ها برای گرفتن صحنه های اکشن شدیدا سخت نیز با استفاده از CGI و فناوری های مدرن ضبط تصویر استفاده کنند تا تصاویری با کیفیت بالا برای لذت بردن مخاطبان ایجاد کنند.
اسباب بازی های رباتیک:
برای تجربه شگفتی های رباتیک مدرن نیازی به بازدید از یک تئاتر، کنسرت یا یک پارک تفریحی نیست. شما می توانید با مراجعه به یک اسباب بازی فروشی که دارای اسباب بازی های رباتیک است این تجربه را بسادگی کسب کنید. اسباب بازی های رباتیک و حیوانات خانگی رباتیک که در شکل های متنوعی ساخته میشوند، علاوه بر کودکان برای بزرگسالان نیز به منبعی برای سرگرمی تبدیل شده است.
در پایان باید به این حقیقت اشاره کنیم که هرچه پیشرفت های بیشتری در هوش مصنوعی و رباتیک مشاهده شود به همان اندازه کاربرد این علم در سرگرمی نیز ارتقا خواهد یافت. نباید فراموش کنیم که هرچه ربات ها از نظر تفکر و حرکت انعطاف پذیر تر شوند، بیشتر می توانند از نقش فعلی خود در ایجاد سرگرمی برای افراد بالاتر رفته و حضور پررنگ تری در زندگی افراد در زمینه سرگرمی داشه باشند.